تحلیل انتقادی استناد به ظواهر قرآنی در تفسیر «من وحی القرآن»

تفسیر «من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر شیعی است. محمدحسین فضل‌الله مفسری است که در تفسیر خود بر ظواهر قرآنی تأکید می‌ورزد و یکی از مبانی خود را در تفسیر اعتماد به ظواهر قرآنی بیان می‌کند. استفاده از ظهور در تفسیر وی انواع گوناگونی دارد. فضل‌الله از مجموع این ظواهر استفاده‌های گوناگونی چون تأیید یک احتمال تفسیری، نقد و ردّ نظر مفسران دیگر و نقد روایات تفسیری بهره می‌برد. وی در اکثر موارد همراه با ذکر ظهور، قرائن و شواهدی از قبیل قرائن منفصل قرآنی، روایی یا عقلی را یادآور می‌شود تا استظهار خود را تأیید کند. با این‌ وجود فضل‌الله درجایی که قرائنی قرآنی، روایی یا عقلی مبنی بر اراده‌ خلاف ظاهر در میان باشد از ظهور الفاظ دست برمی‌دارد؛ ولی پایبندی بیش ‌از اندازه‌ی فضل‌الله به ظهور در برخی از آیات موجب شده است که وی در ورطه‌ی افراط افتاده و در معنای ظاهری الفاظ جمود پیدا کند و آرایی خلاف مشهور مفسران و به‌ویژه مفسران شیعه ارائه دهد.